Το Διαδίκτυο διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη ζωή των παιδιών και των εφήβων, προσφέροντας σημαντικές δυνατότητες, ωστόσο, σε συνθήκες ελλιπούς ενημέρωσης, δύναται να εγκυμονεί σημαντικούς κινδύνους. Επομένως, καθίσταται επιτακτικό και αναγκαίο φαινόμενα και διαδικτυακές προκλήσεις όπως το “Momo Challenge” και το “Blue Whale Challenge” να μας απασχολούν, όχι μόνο ως ιδιότυπα και μεμονωμένα «φαινόμενα», αλλά ως μέρος ενός συνόλου επιβλαβών συμπεριφορών και σύστοιχων κινδύνων, που καραδοκούν στο διαδικτυακό πλαίσιο.
Τι είναι η πρόκληση “Momo”;
Η πρόκληση “Momo”, σύμφωνα με τα διεθνή μέσα ενημέρωσης, πρόκειται για μια νέα διαδικτυακή πρόκληση, με την οποία φαίνεται να συνδέεται η αυτοκτονία ενός δωδεκάχρονου κοριτσιού στην Αργεντινή. Το παιχνίδι, σύμφωνα με πληροφορίες, προέρχεται από την Ιαπωνία και έχει παρομοιαστεί με το παιχνίδι πρόκληση “Blue Whale”, το οποίο συνδέθηκε με τον θάνατο αρκετών νέων εφήβων στη Ρωσία.
Πρόκειται για μια καινούργια κοινωνική απειλή, η οποία εξαπλώνεται μέσω των υπηρεσιών κοινωνικής δικτύωσης. Ειδικότερα, γίνεται αναφορά, ότι το παιχνίδι ξεκίνησε αρχικά από το Facebook και εξαπλώθηκε μέσω του WhatsApp. Το παιχνίδι προκαλεί τους χρήστες να επικοινωνήσουν με ένα άγνωστο πρόσωπο, μέσω ενός αριθμού στο WhatsApp και να ολοκληρώσουν μια σειρά επικίνδυνων δοκιμασιών, που τελικά καταλήγουν σε αυτοτραυματισμό ή αυτοκτονία. Η αρχική «πρόκληση» θέλει τον/την παραλήπτη να επικοινωνεί με έναν άγνωστο αριθμό, που έχει ως avatar μία τρομακτική γυναικεία μορφή (εικόνα ενός αγάλματος της Gallery Vanilla στο Τόκιο / Ιαπωνία), και στη συνέχεια καλείται να ανταποκριθεί στις δοκιμασίες (μέσω κειμένων ή φωνητικών μηνυμάτων), κινηματογραφώντας τον εαυτό του/της, κατά την επίτευξη των προκλήσεων που του/της έχουν ανατεθεί. Σε περίπτωση που ο/η παραλήπτης δεν ανταποκριθεί ή δεν ολοκληρώσει τις δοκιμασίες, τότε δέχεται απειλές μέσω βίαιων εικόνων και εκβιασμών (π.χ., ο Momo γνωρίζει πού ζεις, ο Momo θα κάνει κακό στην οικογένειά σου).
Τι πρέπει να κάνουμε;
Το ευάλωτο της ηλικίας, η περιέργεια καθώς και άλλα χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης ηλικιακής φάσης των παιδιών και των εφήβων διαδραματίζουν καθοριστικό και ενισχυτικό παράγοντα στην έκθεση τέτοιων κινδύνων, καθιστώντας αναγκαία τη συνεχή ενημέρωση και την καλλιέργεια γνώσεων, στάσεων και δεξιοτήτων για την αντιμετώπιση των πιθανών προκλήσεων στο Διαδίκτυο και όχι μόνο.
Αν και σύμφωνα με τους ειδικούς δεν φαίνεται να υπάρχει τεράστια τάση σε αυτό το φαινόμενο, εντούτοις τα παιδιά και οι έφηβοι φαίνεται να ενημερώνονται και να συζητούν για την καινούργια πρόκληση “Momo”, μέσω των πλατφόρμων κοινωνικής δικτύωσης (Facebook, Instagram, Messenger και WhatsApp) και μέσω αναφορών γνωστών YouTubers, γεγονός το οποίο καταδεικνύει την ανάγκη ενημέρωσης για αυτό.
Παιδιά και Έφηβοι: Τι πρέπει να κάνετε;
Το “Momo” δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια λεγόμενη φάρσα η οποία θα πρέπει να αποκλειστεί και να διαγραφεί.
Αν δεχθείτε πρόσκληση στο Διαδίκτυο για να συμμετάσχετε στο παιχνίδι πρόκληση “Momo” ή να επικοινωνήσετε με άγνωστα άτομα και αριθμούς στο WhatsApp ή άλλες εφαρμογές θα πρέπει:
Να κρατήσετε τα αποδεικτικά στοιχεία (μέσω στιγμιότυπων οθόνης – screen shots),
Να αναφέρετε, μέσω εργαλείων αναφοράς καταγγελίας το περιστατικό και τα αποδεικτικά στοιχεία,
Να μπλοκάρετε το άτομο ή τον αριθμό που σας παρενοχλεί,
Να αναφέρετε, άμεσα, το γεγονός στους γονείς ή σε κάποιο ενήλικα που εμπιστεύεστε,
Να καλέστε τη δωρεάν ανώνυμη Γραμμή Βοήθειας και Γραμμή Καταγγελιών στο 1480 ή τη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος.
Σημειώνετε ότι, αν λάβετε ένα μήνυμα από έναν άγνωστο αριθμό στο WhatsApp, θα πρέπει να τον αποκλείσετε ή να τον αναφέρετε ως ανεπιθύμητο. Αν λάβετε ένα μήνυμα από το “Momo” στο Instagram ή άλλη πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης θα πρέπει να την αναφέρεται ως «βία ή απειλή βίας».
Μην ανοίγετε ύποπτους συνδέσμους που σας αποστέλλονται στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης (π.χ., Facebook, Instagram).
Αν πέσει στην αντίληψή σας ότι κάποιο άλλο παιδί ή έφηβος συμμετάσχει ή σχεδιάζει να συμμετάσχει στην πρόκληση “Momo” ή σε άλλες επικίνδυνες ενέργειες ενημερώστε άμεσα κάποιον/κάποια ενήλικα που εμπιστεύεστε ή καλέστε τη δωρεάν ανώνυμη Γραμμή Βοήθειας και Γραμμή Καταγγελιών στο 1480.
Να θυμάστε πάντοτε ότι:
Πρέπει να είστε υπερήφανοι για τον εαυτό σας,
Πρέπει να κάνετε τις δικές σας προσωπικές επιλογές,
Είναι εντάξει να πείτε όχι σε πράγματα που δεν αισθάνεστε άνετα.
Γονείς: Τι πρέπει να κάνετε;
Διατηρήστε καλές σχέσεις με το παιδί σας και αναπτύξτε ποιοτική επικοινωνία, ώστε να αισθάνεται άνετα να σας αναφέρει τη διαδικτυακή του δράση (διαδικτυακούς φίλους, ιστοσελίδες που επισκέπτεται κ.λπ.) και τυχόν διαδικτυακούς κινδύνους που αντιμετωπίζει.
Επιβλέψτε διακριτικά τις διαδικτυακές τους δραστηριότητες και ενημερώστε για τους κινδύνους στο Διαδίκτυο. Να θυμάστε, ωστόσο, να μιλάτε για τους κινδύνους που υπάρχουν στον κόσμο του Διαδικτύου, χωρίς ωστόσο να υπερβάλλεται για τη φύση του κινδύνου και το βαθμό στον οποίο το ίδιο το Διαδίκτυο είναι ένα επικίνδυνο περιβάλλον.
Μη διστάσετε να μιλήσετε ανοιχτά στο παιδί σας για επικίνδυνα διαδικτυακά παιχνίδια και προκλήσεις (π.χ., “Momo Challenge”). Ρωτήστε τι σκέφτεται και συζητήστε χωρίς κριτική διάθεση.
Δώστε προσοχή σε προειδοποιητικά σημάδια και εάν υποπτευθείτε ότι το παιδί σας συμμετάσχει ή σχεδιάζει να συμμετάσχει στην πρόκληση “Momo” ή σε παρόμοια διαδικτυακά παιχνίδια, καλέστε άμεσα τη δωρεάν ανώνυμη Γραμμή Βοήθειας και Γραμμή Καταγγελιών στο 1480.
ΣΧΟΛΙΑ