Γιά τόν Καισάριο Δαπόντε καί πάλι

0 0 19 Οκτωβρίου 2017 Επεξεργασία δημοσίευσης

Μελετώντας τὸ πολὺ σπουδαῖο καὶ πρωτότυπο βιβλίο τοῦ Γαβριὴλ Νικολάου Πεντζίκη, γιοῦ τοῦ μεγάλου λογίου τῆς Θεσσαλονίκης κὺρ Νίκου Γαβριὴλ Πεντίζκη, ποὺ φέρει τὸν τίτλο «Τὸ Βυζάντιο ἔχει ρεπό» (¨Αρμός, Ἀθήνα 2013, σ.σ.687) μὲ μεγάλη ἐκπληξη, ἀλλὰ καὶ συγκίνηση διάβασα τὸ ἑξῆς: «Στὸ πορτοφόλι μου σπάνια ἔχω χρήματα, ἔχω ὅμως μιά - δυὸ εἰκονίτσες, φωτογραφίες....καὶ τὸ ποτραῖτο τοῦ Καισάριου Δαπόντε, ἐκεῖνο ποὺ παράγγειλε καὶ τοῦ ἔφτιαξαν ὅταν ἔφτασε στὶς Παραδουνάβιες Ἡγεμονίες, καὶ τὸν δείχνει νέο, καλοξυρισμένο, μὲ περιποιημένο μουστάκι, νὰ κρατᾶ τὴν πέννα, ἕτοιμο νὰ γράψει σὲ ἀνοιχτὸ βιβλίο»( σ. 469).

Προσωπικὰ θεωρῶ πολὺ κολακευτικὰ τὰ ὅσα μᾶς ἐξομολογεῖται ὁ σ. καὶ ἀπὸ τὴ θέση αὐτή, ὡς Σκοπέλίτης, τὸν εὐγνωμονῶ, ποὺ τιμᾶ τὸ μεγάλο τῆς νήσου μας τέκνο, τὸν πολὺν Κωνσταντῖνο (διὰ τοῦ μοναχικοῦ σχήματος μετονομασθέντα Καισάριο) Δαπόντε. Τὰ ὄσα δὲ γράφει, μοῦ δίνουν τὴν ἀφορμὴ ν᾿ ἀπευθυνθῶ στοὺς συμπολίτες μου ὅλους - ἄν φυσικὰ διαβάζουν αὐτὰ τὰ φτωχὰ γραφτά-καὶ νὰ ρωτήσω. Ἀλήθεια, ποιὸς ἀπ’ὅλους μας ἔχει, ὄχι στὸ πορτοφόλι του, ἀλλὰ στὸ σπίτι του τὴ μία καὶ μοναδικὴ εἰκόνα τοῦ Δαπόντε; Γιατὶ μὴν τὸ ξεχνᾶμε πὼς εἶναι μιὰ ἀπὸ τὶς μεγαλύτερες φυσιογνωμίες τοῦ 18ου αἰ. καὶ τὸ πορταῖτο του εἶναι ἀναμφίβολα ἕνα ἔργο τέχνης, ὅπως τόσα καὶ τόσα π. χ παλιὲς λιθογραφίες ποὺ εἰκονίζουν τὴ Σκόπελο τοῦ 18ου -19ου αἰ. κ. α.

Κι ἀκόμα ἐρωτῶ: Γιατὶ αὐτὴ ἡ εἰκόνα νὰ μὴ δεσπόζει σὲ κάποια δημόσια καταστήματα, π. χ στὸ Δημαρχεῖο, στὰ Σχολεῖα, ἀλλὰ καὶ στὰ Ἀρχονταρίκια, τόσο τῆς Μονῆς τοῦ Ἁγίου Ρηγίνου, ὅσο καὶ τοῦ πατρικοῦ του μοναστηριοῦ, τὴν Εὐαγγελίστρια; Ξεχνᾶμε ὅτι ὁ πρῶτος ποὺ «ἀνακάλυψε» τὸν Ἅγιο Ρηγῖνο καὶ ἔγραψε τὴν Ἀκολουθία του, Ἐγκώμιο, ἀκόμα καὶ Χαιρετισμοὺς εἶναι αὐτὸς ὁ λόγιος;
Τελικὰ στὴ Σκόπελο θεωροῦμε Πολιτισμὸ μόνο τὶς διαφορες ἐκδηλώσεις μὲ χορευτικά, μὲ παρασκευὲς ἐδεσμάτων, μὲ τὰ ἀποκριάτικα δρώμενα; Δηλαδὴ αὐτοὶ ποὺ τίμησαν, ὕμνησαν περισσῶς τὸν τόπο τους καὶ σὲ καιροὺς χαλεποὺς - ποὺ δὲ μᾶς ἠξερε κανεὶς - διαφημίζονταν ἡ Σκόπελος, «ἡ καλλισταφυλος», αὐτὸ δὲν μετράει σήμερα;

Δὲν ξέρω, μὰ πιστεύω πὼς εἶναι καιρὸς νὰ ξαναδοῦμε τὰ πράγματα στὴν ἀληθινή τους ὄψη καὶ διάσταση, νὰ εὐαισθητοποιηθοῦμε δὲ περισσότερο, γιατὶ αὐτὴ στὸ κάτω-κάτω τῆς γραφῆς εἶναι ἡ κληρονομιά μας, ἡ προίκα μας. Κι ὅπως λέει κι ὁ ποιητής: «Εἴμαστε ἀπὸ καλὴ γενιά». Ἄς τὸ χωνέψουμε πιά!

π. κ. ν. κ