Μιὰ παλιά, ξεχασμένη φωτογραφιὰ ἀπὸ τὸ Κάτω Χωριό, τὸ Κάτω Κλήμα ἦρθε στὰ χέρια, γιὰ νὰ μοῦ ξαναθυμίσει ἔνα παλιὸ καλτερίμι, τὸ ὁποῖο «θυσιά...
Μιὰ παλιά, ξεχασμένη φωτογραφιὰ ἀπὸ τὸ Κάτω Χωριό, τὸ Κάτω Κλήμα ἦρθε στὰ χέρια, γιὰ νὰ μοῦ ξαναθυμίσει ἔνα παλιὸ καλτερίμι, τὸ ὁποῖο «θυσιάστηκε», γιὰ νὰ γίνει ὀ δρόμος ὀ ἀμαξητός, ποὺ ἕνωνε τὸν κεντρικὸ τὸ δρόμο μὲ τὴν πλατεία μπροστὰ στὴν παλιά μας τὴν ἐκκλησιά.
Τὸ καλτερίμι αὐτὸ βρισκόταν στὴ μικρὴ τὴν ἀνηφόρα, ποὺ εἶναι λίγο πιὸ πάνω ἀπὸ τὸ σπίτι τῆς θειᾶς Μαριγούλας κι ἀπέξω ἀπὸ τὸ σπίτια τῆς θειᾶς Ἄννας τοῦ Ἀγγελῆ τοῦ Μπερδάνη. Εἶχε δὲ κι αὐτὸ τὴ μικρή, ταπεινή του ἱστορία, ἀφοῦ ἀμέτρητοι ἦταν οἱ ὁδοιπόροι ποὺ τὸ περπάτησαν ἀπὸ τὴ Γλώσσα πρὸς τὰ Κλήματα κι ὕστερα τὴ Σκόπελο (Χώρα) κι ἀντίθετα. Γιατὶ δὲν εἶχε γίνει ὁ κεντρικός, ὀ ἁμαξητός ὁ δρόμος, ποὺ ἕνωνε τὴ Χώρα μὲ τὸ Λουτράκι:Τὸ ἕνα δηλαδὴ ἄκρο τοῦ νησιοῦ μὲ τὸ ἄλλο.
Τὸ καλτερίμι αὐτό, ποὺ τὸ περπάτησα ὄχι καὶ λίγες φορές, λοιπόν, ἦταν φτιαγμένο μὲ καλὴ σιδερόπετρα, ἡ ὀποία πρέπει νὰ ἦταν φερμένη. ἀπὸ τὸ παλιὸ τὸ λατομεῖο στοὺς Ἀγίους Ἀποστολους. Ποιοί τὸ φτιάξανε δὲν ἔμαθα ποτέ, ὅπως δὲν ἔμαθα τοὺς ἀνύνυμους τεχνίτες ποὺ ἔφτιαξαν τὰ τόσα καὶ τόσα καλτερίμια τοῦ χωριοῦ, πολλὰ ἀπὸ τὰ ὁποῖα χάθηκαν γιὰ νὰ περάσει τὸ αὐτοκίνητο. Γιὰ νὰ σχολιάσει πολὺ σοφὰ ὁ κορυφαῖος στοχαστὴς Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος: «Συλλογισμοί στό περιθώριο. Ποιός νά τούς ἀκούσει-καί γιατί νά τούς ἀκούσει ἀφοῦ διαφορετικά δέ γίνεται; Κι ἄν τούς ἀκούσει καί μελαγχολήσει γιά ἕνα κλάσμα τοῦ δευτερόλεπτου, ποιό θά εἶναι τό κέρδος; Οἱ μπουλτόζες ἐξακολουθοῦν νά ξερριζώνουν, τά πριόνια καί τά τσεκούρια νά κομματιάζουν, τά καμιόνια νά μεταφέρουν, ὁ τόπος νά καθαρίζεται, οἱ λακκοῦβες πού ἀφήνουν οἱ προαιώνιες ρίζες, αὐτοί οἱ ἀνοιχτοί τάφοι, νά ἐπιχωματώνονται, τό τέλειο ἔγκλημα νά συμπληρώνεται. Αὔριο μεθαύριο θά περάσει τό αὐτοκίνητο, ἡ εὐλογία καί ἡ κατάρα τῆς ἐποχῆς μας"1
Δὲ γραφω ἄλλα. Ἀφήνω μοναχα τὸν ἀναγνώστη μου νὰ ρεμβάσει πάνω σ᾿ αὐτὸ τοπίο, ποὺ ἠ φωτογραφία ( εὐτυχῶς) ἔσωσε. Ποιός ξέρει...Ἴσως μέσα στὶς σκιὲς ποὺ τὸ περπάτησαν ξαναδεῖ καὶ τὸν ἑαυτό του...
π. κ. ν. κ
1 Ι.Μ.Παπαναγιωτόπουλος, Ἀντιλεγόμενα, Οἱ ἐκδ. τῶν φίλων, Ἀθήνα 1974, σελ. 37
Τὸ καλτερίμι αὐτὸ βρισκόταν στὴ μικρὴ τὴν ἀνηφόρα, ποὺ εἶναι λίγο πιὸ πάνω ἀπὸ τὸ σπίτι τῆς θειᾶς Μαριγούλας κι ἀπέξω ἀπὸ τὸ σπίτια τῆς θειᾶς Ἄννας τοῦ Ἀγγελῆ τοῦ Μπερδάνη. Εἶχε δὲ κι αὐτὸ τὴ μικρή, ταπεινή του ἱστορία, ἀφοῦ ἀμέτρητοι ἦταν οἱ ὁδοιπόροι ποὺ τὸ περπάτησαν ἀπὸ τὴ Γλώσσα πρὸς τὰ Κλήματα κι ὕστερα τὴ Σκόπελο (Χώρα) κι ἀντίθετα. Γιατὶ δὲν εἶχε γίνει ὁ κεντρικός, ὀ ἁμαξητός ὁ δρόμος, ποὺ ἕνωνε τὴ Χώρα μὲ τὸ Λουτράκι:Τὸ ἕνα δηλαδὴ ἄκρο τοῦ νησιοῦ μὲ τὸ ἄλλο.
Τὸ καλτερίμι αὐτό, ποὺ τὸ περπάτησα ὄχι καὶ λίγες φορές, λοιπόν, ἦταν φτιαγμένο μὲ καλὴ σιδερόπετρα, ἡ ὀποία πρέπει νὰ ἦταν φερμένη. ἀπὸ τὸ παλιὸ τὸ λατομεῖο στοὺς Ἀγίους Ἀποστολους. Ποιοί τὸ φτιάξανε δὲν ἔμαθα ποτέ, ὅπως δὲν ἔμαθα τοὺς ἀνύνυμους τεχνίτες ποὺ ἔφτιαξαν τὰ τόσα καὶ τόσα καλτερίμια τοῦ χωριοῦ, πολλὰ ἀπὸ τὰ ὁποῖα χάθηκαν γιὰ νὰ περάσει τὸ αὐτοκίνητο. Γιὰ νὰ σχολιάσει πολὺ σοφὰ ὁ κορυφαῖος στοχαστὴς Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος: «Συλλογισμοί στό περιθώριο. Ποιός νά τούς ἀκούσει-καί γιατί νά τούς ἀκούσει ἀφοῦ διαφορετικά δέ γίνεται; Κι ἄν τούς ἀκούσει καί μελαγχολήσει γιά ἕνα κλάσμα τοῦ δευτερόλεπτου, ποιό θά εἶναι τό κέρδος; Οἱ μπουλτόζες ἐξακολουθοῦν νά ξερριζώνουν, τά πριόνια καί τά τσεκούρια νά κομματιάζουν, τά καμιόνια νά μεταφέρουν, ὁ τόπος νά καθαρίζεται, οἱ λακκοῦβες πού ἀφήνουν οἱ προαιώνιες ρίζες, αὐτοί οἱ ἀνοιχτοί τάφοι, νά ἐπιχωματώνονται, τό τέλειο ἔγκλημα νά συμπληρώνεται. Αὔριο μεθαύριο θά περάσει τό αὐτοκίνητο, ἡ εὐλογία καί ἡ κατάρα τῆς ἐποχῆς μας"1
Δὲ γραφω ἄλλα. Ἀφήνω μοναχα τὸν ἀναγνώστη μου νὰ ρεμβάσει πάνω σ᾿ αὐτὸ τοπίο, ποὺ ἠ φωτογραφία ( εὐτυχῶς) ἔσωσε. Ποιός ξέρει...Ἴσως μέσα στὶς σκιὲς ποὺ τὸ περπάτησαν ξαναδεῖ καὶ τὸν ἑαυτό του...
π. κ. ν. κ
1 Ι.Μ.Παπαναγιωτόπουλος, Ἀντιλεγόμενα, Οἱ ἐκδ. τῶν φίλων, Ἀθήνα 1974, σελ. 37
ΣΧΟΛΙΑ