Καισαρίου Μοναχοῦ τοὺπίκλην Δαπόντε Ἱερὸ Μνημόσυνο

Καθὼς πλησιάζει ἡ θεία τοῦ Εὐαγγελισμοῦ μεγάλη καὶ ἱεροκατάνυκτος ἑορτή, ὅπως ἐπίσης καθὼς πλησιάζει ἡ πανήγυρις τῆς ἱστορικῆς καὶ θεοφυλάκτ...

Καθὼς πλησιάζει ἡ θεία τοῦ Εὐαγγελισμοῦ μεγάλη καὶ ἱεροκατάνυκτος ἑορτή, ὅπως ἐπίσης καθὼς πλησιάζει ἡ πανήγυρις τῆς ἱστορικῆς καὶ θεοφυλάκτου Ἱερᾶς τοῦ Εὐαγγελισμοῦ Μονῆς, ἡ μνήμη σιωπηλὰ καὶ μὲ τὴν πρέπουσα τιμὴ σιμώνει στὰ πανσέβαστα ἐκεῖνα σκηνώματα  καὶ γονατίζει μπροστὰ στὴν θαυματουγὸ εἰκόνα τῆς Κυρίας Θεοτόκου, τῆς Παμμακαρίστου τὴν ἁγία εἰκόνα, καταθέτοντας τὴν εὐγνωμοσύνη καὶ τὴν ἀμείωτη συγκίνησή της. Εὐγνωμοσύνη στοὺς κτίτορες ποὺ ἔστησαν τὸ μοναστήρι αὐτὸ, τὸ θαυμαστὸ καὶ ἔνδοξο,  σὲ καιροὺς πικροὺς καὶ  ποτισμένους στεναγμοὺς καὶ δάκρυα. Καὶ μαζὶ μὲ τὴν εὐγνωμοσύνη μας ἀνεβαίνει στὴν ψυχὴ κι ἡ ἄμετρη συγκίνηση, καθὼς στὸ νοῦ μας ἔρχεται τὸ σπουδαῖο κι ἀθανατο τέκνο τοῦ κτίτορα τοῦ Εὐαγγελσιμοῦ Χατζη-Στεφανὴ Δαπόντε, ὁ γιός του Κωνσταντῖνος, ποὺ ἀργότερα, ὅταν ἔλαβε τὸ μοναχικὸ σχήμα μετονωμάσθηκε Καισάριος.
Καὶ τὰ λέω αὐτά, ὄχι γιὰ ἐντυπωσιασμό, ἀλλὰ μὲ βαρειὰ συναίσθηση τῆς εὐθύνης ποὺ ἔχω, τόσο ἐγὼ, ὅσο καὶ οἱ ἄλλοι συμπατριῶτες μου, νὰ θυμόμαστε καὶ καὶ νὰ σεβόμαστε τὸ πρόσωπο τοῦ συντοπίτη μας μοναχοῦ. Γιατὶ ἀγαπησε πολὺ τὴ Σκόπελο, τὸν Ἅγιό της, τὸν ἱερομάρτυρα Ρηγῖνο, ἀλλὰ καὶ τὸ «πατρικόν του μοναστήριον», τὴν Εὐαγγελίστρια. Μάλιστα εἶναι ἐκείνος ποὺ πρὶν τὸν Παπαδιαμάντη ὑπογράμμισε τὸν βαθύτατο Νοστο τῶν Σκοπελιτῶν γιὰ τὸ νησί τους.

Ἄν, λοιπόν, ἐξετάσουμε προσεχτικὰ τὸ ἔργο τοῦ Δαπόντε, θὰ προσέξουμε ὅτι σημαντικὴ θέση σ᾿ αὐτὸ ἔχει  ἡ Σκόπελός του, «ἡ παμφιλτάτη νῆσος, ἡ χρυσῆ πατρίδα», ἀλλὰ καὶ «καλλιστάφυλος» καθὼς τὴν ἀναφέρει στὸ γνωστὸ σὲ ὅλους μας «Κῆπο Χαρίτων» καὶ μὲ ὑπέροχο τρόπο τὴν προβάλλει. Καὶ νὰ φανταστεῖ κανεὶς ὅτι βρισκόμαστε στὸν 18ο αἰ....

      «ἐκίνησα καὶ ἔφθασα καὶ εἰς τὴν Σκόπελόν μου

             τὴν παμφιλτάτην νῆσον μου, οἶκον τὸν πατρικό μου

            Ἦλθα λοιπὸν στὴν Σκόπελον, εἰς τὴν χρυσῆν πατρίδα

             ὁ ποὺ κοντὰ χρόνους ἐννιὰ εἶχα καὶ δὲν τὴν εἶδα…»

Ὅμως ἐκτὸς αὐτοῦ,  ὁ Δ. τιμᾶ καὶ τὸ μοναστήρι τοῦ Εὐαγγελισμοῦ, προβάλοντάς το παντοῦ.

«Κ᾿ ἡ Σκόπελος εἰς τὰ νησιά εἶναι ἡ μικροτέρα,

ἀπό πολλὰ μεγάλα  δὲ  εἶναι ἡ καλλιωτέρα,

καὶ διὰ τὰ κρασία της, καὶ διὰ τὰ νερά της,

καὶ διὰ τὸν λιμένα της καὶ μοναστήριά της,

καὶ πρῶτον τὸ ἡμέτερον, ἡ Εὐαγγελιστρία,

ἐκεῖνο τὸ περίφημο μέσα εἰς τὰ νησία. (Κῆπος Χαρίτων)

Καὶ συνεχίζει μὲ περισσότερες λεπτομέρειες καί, φυσικά, μὲ τὰ ἐγκώμια ποὺ τῆς πρέπουν:

«Εὔμορφο καὶ εἰς εὔμορφον τόπον ἐπ᾿ ἀληθείας [κτισμένο τὸ μοναστήρι] 

μέσα νερὰ, ἔξω νερὰ, μὲ στέρνα μὲ πλατάνους……

…………..

καὶ εἶναι σταυροπήγιον μὲ μίαν θαυμασίαν

εἰκόνα τῆς Δεσποίνης μας, ὅλον θαυματουργίαν.

Αὐτὴ βαστᾶ τὴν Σκόπελον χωρὶς ἀμφιβολίαν». ( Κῆπος Χαρίτων).

Μάλιστα, εἶναι τόση ἡ λατρεία του πρὸς τὴ Παναγία καὶ εἰδικότερα στὸ μοναστήρι τὸ πατρικόν, ὥστε ἡ  παρουσία του νὰ ἔρχεται μέχρι καὶ στὰ ὄνειρά του.

«Καὶ βλέπω εἰς τὸν ὕπνον μου, πὼς εἰς τῆς Παναγίας

τὸ μοναστήρι βρέθηκα τῆς Εὐαγγελιστρίας,

Τὸ πατρικόν μου κτήριον, κἔστεκα, προσκυνοῦσα

μὲ πόθον τὴν εἰκόνα της, ὁποῦ τὴν ἐδιψοῦσα·

Χρόνους πεντὲξ ἀπὸ αὐτὴν ὤντας ὑστερημένος,

καθὸ ἀπτὸν πατέρα μου μικρὸς ξενιτεμένος.» (Βρύσις Λογική)

Θὰ μποροῦσε κάποιος νὰ παραθέσει κι ἄλλα πολλὰ, κάτι ποὺ ἴσως γίνει μελλοντικὰ ἀπὸ τὸν ὑποφαινόμενο. Γιατὶ πρόσφατα ἦρθαν στὸ φῶς ἄγνωστα ἔργα τοῦ συμπολίτη μας λογίου, τὰ ὁποῖα  ἔχουν μεγαλο ἐνδιαφέρον, γιατὶ παρουσιάζουν κάποιες  πτυχὲς τοῦ βίου του, ποὺ μέχρι σήμερα δὲ γνωρίζαμε.
Καὶ μὴ ξεχνᾶμε αὐτὰ ποὺ ἔγραψε ἕνας ἀπὸ τοὺς σημαντικότερους μελετητὲς τοῦ ἔργου τοῦ Δαπόντε, ἐπισημαίνοντας, πώς, «Ὁ Δαπόντες παραμένει σήμερα παραγνωρισμένη προσωπικότητα ἀπὸ τὴ σύγχρονη ἔρευνα, παρὰ τὸ γεγονὸς ὅτι ἀποτελεῖ ἰδιαίτερη περίπτωση στὰ ἑλληνικὰ γράμματα, ἐνῶ ἐμφανίζει ἔντονη δραστηριότητα στὸν κοι νωνικό, πολιτικὸ καὶ ἐκκλησιαστικὸ χῶρο» ( Χ. Καρανασιος, Διευθυντὴς ΚΕΜΝΕ/Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν)
Καθὼς πλησιάζει, λοιπόν, ἡ μεγαλοπρεπὴς θεομητορικὴ γιορτὴ τοῦ Εὐαγγελισμοῦ, ἡ μνήμη εὐλαβικὰ προσέρχται νὰ τιμήσει μαζὶ μὲ τὴν Παναγία καὶ τὸν μακαριστὸ συμπολίτη μας μοναχὸ Καισάριο Δαπόντε, γιατὶ ἀγαπησε, ὕμνησε καὶ τίμησε μὲ ὅλη τὴ δύνμαη τῆς ψυχῆς του τόσο τὴν Παναγία, ὅσο καὶ τὴ Σκόπελο.
Τὸ ἐρώτημα εἶναι ἕνα: πόσοι ἀπὸ μᾶς τοὺς Σκοπέλιτες θὰ τὸν θυμηθοῦμε, γιατὶ ἄν καὶ πρὶν ἀπὸ λίγα χρόνια, συγκεκριμμένα τὸ 2014, ποὺ  συμπληρώθηκαν 300 χρόνια ἀπὸ τὴ γέννησή του καὶ 230 ἀπὸ τὴν κοίμησή του, «ἡ χρυσή του πατρίδα, ἡ Σκόπελός του», ἐλάχιστα τὸν τίμησε...
Ἄς εἶναι αὐτὸ τὸ λιτὸ κι ἄτεχνο γραφτὸ ἕνα κερὶ στὴ Μνήμη καὶ καὶ στὴ Μορφή του. Κερὶ εὐγνωμοσύνης στὴν προσφορά του, ποὺ μέχρι σήμερα παραμένει σημαντικὴ καὶ πολὺ ἐνδιαφέρουσα.

π. κ. ν. κ