( Αναμνήσεις του Δ. Σταμούλη από τα χρόνια της κατοχής) "Στα δύσκολα χρόνια της κατοχής ήμουν σχεδόν πέντε ετών. Αν και πολύ μικρός οι...
( Αναμνήσεις του Δ. Σταμούλη από τα χρόνια της κατοχής)
"Στα δύσκολα χρόνια της κατοχής ήμουν σχεδόν πέντε ετών. Αν και πολύ μικρός οι αναμνήσεις μου απ' τους Γερμανούς είναι πολύ έντονες.
Το αρχηγείο των κατακτητών στη Γλώσσα, ήταν το τότε Δημοτικό Σχολείο, δηλαδή το σημερινό σπίτι του Δ. Γιολδάση και τα παρατηρητήρια ήταν τα σπίτια της Γεωργίας Φάλκου, του Δ. Σταματάκη στην περιοχή Ρίους και του Πυθαγόρα Σταματίου στο Αλωνάκι. Αρχηγείο στο Λουτράκι ήταν το σπίτι του ΝικολάουΜαλάμου.
Οι σχέσεις μας με τους Γερμανούς ήταν πολύ καλές και γνώριζα αρκετούς, αφού το πατρικό μου σπίτι στη Γλώσσα ήταν σχεδόν δίπλα στο αρχηγείο τους. Θυμάμαι μια φορά που είχαν μαγειρέψει κορόμηλα με το ρύζι και με κυνηγούσαν να με ταΐσουν με το ζόρι. Εκείνος όμως που ξεχώριζε ήταν ο επικεφαλής ,ο Υπαξιωματικός Γιόχαν. Ένας Αυστριακός , Χριστιανός Ορθόδοξος και αντιχιτλερικός. Ο Γιόχαν- που εμείς τον αποκαλούσαμε Γιώργο, ερχόταν κάθε βράδυ στο σπίτι μας και προσευχόταν στο εικονοστάσι του σπιτιού μας. Έχω πολύ έντονη την εικόνα του προσώπου του, που με δάκρυα στα μάτια μας έλεγε <<...να μ' αξιώσει η Παναγιά να δω τα παιδιά μου>>.
Ήταν Αύγουστος του 1944, όταν ξυπνήσαμε με τον τρομακτικό ήχο των κανονιών που κυριολεκτικά βομβάρδιζαν τη Σκιάθο. << Έστησαν ενέδρα στο Μιλιούνη και τον συνέλαβαν >> συζητούσε όλο το χωριό.
Ο Μιλιούνης ήταν ο Γερμανός Αξιωματικός Ιωσήφ Άντλερ,γνωστός με το παρωνύμιο “Μιλεούνης”επικεφαλής του Αρχηγείου στο Λουτράκι και γενικά αρχηγός του Βορείου Αιγαίου.
Εκείνη την ημέρα οι Γερμανοί συνέλαβαν τριάντα περίπου Γλωσσώτες και τους οδηγούσαν στο Λουτράκι για εκτέλεση. Τους συνόδευε ο Γιόχαν ο οποίος όταν έφτασαν στην περιοχή Βίγλα τους άφησε να φύγουν.<<Καλύτερα να σκοτώσουν εμένα που είμαι ένας παρά να πάρω στο λαιμό μου τριάντα ψυχές >> έλεγε....
...Τα δύσκολα χρόνια πέρασαν, μεγάλωσα,έκανα οικογένεια και στη συνέχεια απέκτησα κάτι μελίσσια τα οποία και μετέφερα συχνά με το αμάξι μου σε διάφορα μέρη της Ελλάδας. Ένα απ' τα ταξίδια μου ήταν και στην Καρύτσα-ένα χωριό στους πρόποδες του Κισσάβου.
Ήταν απόγευμα και γυρνούσα στο ξενοδοχείο, όταν βλέπω μπροστά μου έναν ηλικιωμένο, αρκετά γεροδεμένο, να μου κάνει νόημα να σταματήσω.
-Βρε παλικάρι, απ' τη Γλώσσα Σκοπέλου έρχεσαι;
-Ακριβώς!Έχετε έρθει;
-Κατέβα απ' τ' αμάξι και έλα να σε κεράσω μια τσικουδιά,θέλω να σου πω.
Τον ακολούθησα με μεγάλη περιέργεια και αφού πήγαμε στο σπίτι του και με κέρασε μου είπε την παρακάτω ιστορία.
<<Με το Γιώργο το Χήρα ήμασταν μαζί στην Αντίσταση. Εγώ τότε ήμουν Μηχανικός στο καΐκι “Νικηφόρος Ουρανός”με το οποίο ο Μιλεούνης έκανε περιπολίες και έδινα πληροφορίες στους δικούς μας για τις κινήσεις του.'Έτσι λοιπόν, όταν έμαθα πως την 12την Αυγούστου θα βρισκόμαστε στη Σκιάθο για να επισκεφθεί μια φίλη του,αμέσως ενημέρωσα το Γιώργο. Κάποιο τρόπο θα βρω για ν' απασχολήσω τους δύο φύλακες τ'Ουρανού, σκέφτηκα. Όταν μπαίναμε στο λιμάνι, έσβησα τη μηχανή και δήλωσα βλάβη. Τους είπα πως πρέπει να παραμείνω και να λύσω τη μηχανή για να φτιάξω τη βλάβη. Ο Χήρας, φορώντας μια χλαίνη, έκανε βόλτες στην παραλία,ενώ από μέσα ήταν βαριά οπλισμένος.
Εγώ με το που έλυσα το “βολάν”της μηχανής, φώναξα τον ένα φύλακα να έρθει να με βοηθήσει να το σηκώσουμε γιατί ήταν πολύ βαρύ. Αμέσως ανταποκρίθηκε,αλλά κατάλαβε κι αυτός πως και πάλι δεν μπορούσαμε να το σηκώσουμε και έτσι φώναξα και τον δεύτερο φύλακα. Εκείνος αρνήθηκε για κάμποση ώρα,αλλά στο τέλος κατέβηκε κι αυτός να μας βοηθήσει. Αμέσως ο Χήρας πηδάει στο καΐκι, κατεβαίνει κάτω, ακινητοποιεί τους δυο Γερμανούς και τους δένει. Έτσι ξεκινήσαμε για το σπίτι που βρισκόταν ο Μιλεούνης.
Δεν προλάβαμε όμως να μπούμε στο σπίτι και προλαβαίνει και φεύγει απ' το πίσω παράθυρο κατευθυνόμενος προς την παραλία. Εμείς πίσω του. Μην έχοντας άλλη επιλογή , πέφτει στη θάλασσα και αρχίζει να πυροβολεί, ενώ ταυτόχρονα προσπαθούσε να ξεφύγει. Εγώ τον ακολούθησα μ' ένα βαρκάκι ενώ ο Χήρας έπεσε κι αυτός στη θάλασσα. Λίγο πριν το φάρο οι σφαίρες τελείωσαν και αναγκάστηκε να σηκώσει τα χέρια ψηλά. Τότε τον πιάνει ο Χήρας απ' το λαιμό και τον οδηγεί στο καΐκι. Μόλις τον ανεβάσαμε πάνω, πέφτει στα γόνατα και κλαίγοντας άρχισε να μας εκλιπαρεί για να μην τον σκοτώσουμε..<<Πίκολο,πίκολο>> φώναζε τρέμοντας απ' το φόβο του. Ήθελε να μας πει πως έχει παιδιά και να μη τον σκοτώσουμε..<<Δεν είμαστε δολοφόνοι, ούτε μας αρέσει να σκοτώνουμε ανθρώπους>>του είπε ο Χήρας για να τον καθησυχάσει.Τον δέσαμε κι αυτόν μαζί με τους άλλους και ξεκινήσαμε για να τους παραδώσουμε στους δικούς μας που θα τους πήγαιναν Πήλιο και από κει Μέση Ανατολή. Με το που βγαίνουμε απ' το λιμάνι, βλέπουμε ένα πλοίο να έρχεται κατευθείαν απάνω μας. Εκείνη τη στιγμή μας κόπηκαν κυριολεκτικά τα πόδια. Τώρα του λέω Γιώργο τί κάνουμε;
<<Προχωράμε και ό,τι θέλει ας γίνει>> μου απάντησε. Με το που φτάνει όμως κοντά μας, καταλάβαμε πως ήταν ένα αμερικανικό πλοίο που έτυχε να βρεθεί στο δρόμο μας. Έτσι ησυχάσαμε και ολοκληρώσαμε την αποστολή μας, παραδίδοντας τους τρεις Γερμανούς στους δικούς μας>>.
Αυτά μου είπε ο παππούς απ' την Καρύτσα πριν από πολλά χρόνια και μου θύμισε εκείνη τη θλιβερή ημέρα που οι Γερμανοί έκαψαν κυριολεκτικά τη Σκιάθο για να πάρουν εκδίκηση.
Το βιβλίο του Χρ.Αντωνίου ''Το χρονικό μιας μικρής Πατρίδας'',αναφέρει ότι στην ομάδα των Ελλήνων που πήραν μέρος στην επιχείρηση απαγωγής, ήταν εκτός του Χήρα και οι Γλωσσώτες, Χρ.Βαφίνης και Ιωάννης Ν.Αθανασίου.
Εγώ κλείνοντας, αυτό που θέλω να ευχηθώ είναι τα παιδιά και τα εγγόνια μας να μην ζήσουν τέτοιες τραγικές στιγμές".
Δημήτριος Ι. Σταμούλης
Ευχαριστούμε τη κυρία Θέλμα Φάλκου -κόρη του Γεωργίου Χήρα- για τις λεπτομέρειες που μας έδωσε σχετικά με τη σύλληψη του Άντλερ. Επίσης μας ενημέρωσε πως στο πλήρωμα τ' Ουρανού ήταν και ο Μιλτιάδης Αθανασίου.
Πηγή: ("Πλατάνα" 6ο τεύχος)
"Στα δύσκολα χρόνια της κατοχής ήμουν σχεδόν πέντε ετών. Αν και πολύ μικρός οι αναμνήσεις μου απ' τους Γερμανούς είναι πολύ έντονες.
Το αρχηγείο των κατακτητών στη Γλώσσα, ήταν το τότε Δημοτικό Σχολείο, δηλαδή το σημερινό σπίτι του Δ. Γιολδάση και τα παρατηρητήρια ήταν τα σπίτια της Γεωργίας Φάλκου, του Δ. Σταματάκη στην περιοχή Ρίους και του Πυθαγόρα Σταματίου στο Αλωνάκι. Αρχηγείο στο Λουτράκι ήταν το σπίτι του ΝικολάουΜαλάμου.
Οι σχέσεις μας με τους Γερμανούς ήταν πολύ καλές και γνώριζα αρκετούς, αφού το πατρικό μου σπίτι στη Γλώσσα ήταν σχεδόν δίπλα στο αρχηγείο τους. Θυμάμαι μια φορά που είχαν μαγειρέψει κορόμηλα με το ρύζι και με κυνηγούσαν να με ταΐσουν με το ζόρι. Εκείνος όμως που ξεχώριζε ήταν ο επικεφαλής ,ο Υπαξιωματικός Γιόχαν. Ένας Αυστριακός , Χριστιανός Ορθόδοξος και αντιχιτλερικός. Ο Γιόχαν- που εμείς τον αποκαλούσαμε Γιώργο, ερχόταν κάθε βράδυ στο σπίτι μας και προσευχόταν στο εικονοστάσι του σπιτιού μας. Έχω πολύ έντονη την εικόνα του προσώπου του, που με δάκρυα στα μάτια μας έλεγε <<...να μ' αξιώσει η Παναγιά να δω τα παιδιά μου>>.
Ήταν Αύγουστος του 1944, όταν ξυπνήσαμε με τον τρομακτικό ήχο των κανονιών που κυριολεκτικά βομβάρδιζαν τη Σκιάθο. << Έστησαν ενέδρα στο Μιλιούνη και τον συνέλαβαν >> συζητούσε όλο το χωριό.
Ο Μιλιούνης ήταν ο Γερμανός Αξιωματικός Ιωσήφ Άντλερ,γνωστός με το παρωνύμιο “Μιλεούνης”επικεφαλής του Αρχηγείου στο Λουτράκι και γενικά αρχηγός του Βορείου Αιγαίου.
Εκείνη την ημέρα οι Γερμανοί συνέλαβαν τριάντα περίπου Γλωσσώτες και τους οδηγούσαν στο Λουτράκι για εκτέλεση. Τους συνόδευε ο Γιόχαν ο οποίος όταν έφτασαν στην περιοχή Βίγλα τους άφησε να φύγουν.<<Καλύτερα να σκοτώσουν εμένα που είμαι ένας παρά να πάρω στο λαιμό μου τριάντα ψυχές >> έλεγε....
...Τα δύσκολα χρόνια πέρασαν, μεγάλωσα,έκανα οικογένεια και στη συνέχεια απέκτησα κάτι μελίσσια τα οποία και μετέφερα συχνά με το αμάξι μου σε διάφορα μέρη της Ελλάδας. Ένα απ' τα ταξίδια μου ήταν και στην Καρύτσα-ένα χωριό στους πρόποδες του Κισσάβου.
Ήταν απόγευμα και γυρνούσα στο ξενοδοχείο, όταν βλέπω μπροστά μου έναν ηλικιωμένο, αρκετά γεροδεμένο, να μου κάνει νόημα να σταματήσω.
-Βρε παλικάρι, απ' τη Γλώσσα Σκοπέλου έρχεσαι;
-Ακριβώς!Έχετε έρθει;
-Κατέβα απ' τ' αμάξι και έλα να σε κεράσω μια τσικουδιά,θέλω να σου πω.
Τον ακολούθησα με μεγάλη περιέργεια και αφού πήγαμε στο σπίτι του και με κέρασε μου είπε την παρακάτω ιστορία.
<<Με το Γιώργο το Χήρα ήμασταν μαζί στην Αντίσταση. Εγώ τότε ήμουν Μηχανικός στο καΐκι “Νικηφόρος Ουρανός”με το οποίο ο Μιλεούνης έκανε περιπολίες και έδινα πληροφορίες στους δικούς μας για τις κινήσεις του.'Έτσι λοιπόν, όταν έμαθα πως την 12την Αυγούστου θα βρισκόμαστε στη Σκιάθο για να επισκεφθεί μια φίλη του,αμέσως ενημέρωσα το Γιώργο. Κάποιο τρόπο θα βρω για ν' απασχολήσω τους δύο φύλακες τ'Ουρανού, σκέφτηκα. Όταν μπαίναμε στο λιμάνι, έσβησα τη μηχανή και δήλωσα βλάβη. Τους είπα πως πρέπει να παραμείνω και να λύσω τη μηχανή για να φτιάξω τη βλάβη. Ο Χήρας, φορώντας μια χλαίνη, έκανε βόλτες στην παραλία,ενώ από μέσα ήταν βαριά οπλισμένος.
Εγώ με το που έλυσα το “βολάν”της μηχανής, φώναξα τον ένα φύλακα να έρθει να με βοηθήσει να το σηκώσουμε γιατί ήταν πολύ βαρύ. Αμέσως ανταποκρίθηκε,αλλά κατάλαβε κι αυτός πως και πάλι δεν μπορούσαμε να το σηκώσουμε και έτσι φώναξα και τον δεύτερο φύλακα. Εκείνος αρνήθηκε για κάμποση ώρα,αλλά στο τέλος κατέβηκε κι αυτός να μας βοηθήσει. Αμέσως ο Χήρας πηδάει στο καΐκι, κατεβαίνει κάτω, ακινητοποιεί τους δυο Γερμανούς και τους δένει. Έτσι ξεκινήσαμε για το σπίτι που βρισκόταν ο Μιλεούνης.
Δεν προλάβαμε όμως να μπούμε στο σπίτι και προλαβαίνει και φεύγει απ' το πίσω παράθυρο κατευθυνόμενος προς την παραλία. Εμείς πίσω του. Μην έχοντας άλλη επιλογή , πέφτει στη θάλασσα και αρχίζει να πυροβολεί, ενώ ταυτόχρονα προσπαθούσε να ξεφύγει. Εγώ τον ακολούθησα μ' ένα βαρκάκι ενώ ο Χήρας έπεσε κι αυτός στη θάλασσα. Λίγο πριν το φάρο οι σφαίρες τελείωσαν και αναγκάστηκε να σηκώσει τα χέρια ψηλά. Τότε τον πιάνει ο Χήρας απ' το λαιμό και τον οδηγεί στο καΐκι. Μόλις τον ανεβάσαμε πάνω, πέφτει στα γόνατα και κλαίγοντας άρχισε να μας εκλιπαρεί για να μην τον σκοτώσουμε..<<Πίκολο,πίκολο>> φώναζε τρέμοντας απ' το φόβο του. Ήθελε να μας πει πως έχει παιδιά και να μη τον σκοτώσουμε..<<Δεν είμαστε δολοφόνοι, ούτε μας αρέσει να σκοτώνουμε ανθρώπους>>του είπε ο Χήρας για να τον καθησυχάσει.Τον δέσαμε κι αυτόν μαζί με τους άλλους και ξεκινήσαμε για να τους παραδώσουμε στους δικούς μας που θα τους πήγαιναν Πήλιο και από κει Μέση Ανατολή. Με το που βγαίνουμε απ' το λιμάνι, βλέπουμε ένα πλοίο να έρχεται κατευθείαν απάνω μας. Εκείνη τη στιγμή μας κόπηκαν κυριολεκτικά τα πόδια. Τώρα του λέω Γιώργο τί κάνουμε;
<<Προχωράμε και ό,τι θέλει ας γίνει>> μου απάντησε. Με το που φτάνει όμως κοντά μας, καταλάβαμε πως ήταν ένα αμερικανικό πλοίο που έτυχε να βρεθεί στο δρόμο μας. Έτσι ησυχάσαμε και ολοκληρώσαμε την αποστολή μας, παραδίδοντας τους τρεις Γερμανούς στους δικούς μας>>.
Αυτά μου είπε ο παππούς απ' την Καρύτσα πριν από πολλά χρόνια και μου θύμισε εκείνη τη θλιβερή ημέρα που οι Γερμανοί έκαψαν κυριολεκτικά τη Σκιάθο για να πάρουν εκδίκηση.
Το βιβλίο του Χρ.Αντωνίου ''Το χρονικό μιας μικρής Πατρίδας'',αναφέρει ότι στην ομάδα των Ελλήνων που πήραν μέρος στην επιχείρηση απαγωγής, ήταν εκτός του Χήρα και οι Γλωσσώτες, Χρ.Βαφίνης και Ιωάννης Ν.Αθανασίου.
Εγώ κλείνοντας, αυτό που θέλω να ευχηθώ είναι τα παιδιά και τα εγγόνια μας να μην ζήσουν τέτοιες τραγικές στιγμές".
Δημήτριος Ι. Σταμούλης
Ευχαριστούμε τη κυρία Θέλμα Φάλκου -κόρη του Γεωργίου Χήρα- για τις λεπτομέρειες που μας έδωσε σχετικά με τη σύλληψη του Άντλερ. Επίσης μας ενημέρωσε πως στο πλήρωμα τ' Ουρανού ήταν και ο Μιλτιάδης Αθανασίου.
Πηγή: ("Πλατάνα" 6ο τεύχος)
ΣΧΟΛΙΑ